Directieve en provocatieve therapie

Kees van der Velden, Kees Hoogduin en Alfred Lange (red.): Directieve therapie. Amsterdam: Uitgeverij Boom, 2009. ISBN 9789085068037. Directieve therapie is de langverwachte heruitgave van het vierdelige standaardwerk, dat al ruim tien jaar niet meer te krijgen is. Er werden tienduizenden exemplaren van verkocht. De redactie heeft er met veel plezier een selectie uit gemaakt, de hoofdstukken geactualiseerd en aangevuld met nieuwe inzichten. Dit boek zal opnieuw veel psychologen en psychiaters inspireren.

De uitgangspunten van de directieve therapie zijn nog steeds van waarde, doordat het cliënten helpt in de beginfase van de behandeling de demoralisatie te bestrijden en perspectief te zien in het uitvoeren van de behandel-programma's. In dit boek worden aan de hand van veel gevalsbeschrijvingen effectieve, meestal gedragstherapeutische strategieën besproken. Specifieke aandacht krijgen algemene therapiefactoren zoals motiveringstechnieken, het versterken van de therapeutische relatie en het plaatsen van de klachten in een positieve context.
 

Jeffrey Wijnberg: In het diepste van de ziel is niets te zien. Provocatieve psychologie. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum, 2003. ISBN 9789055943135. We praten 'psychologisch' over onze relaties, werk en dagelijks leven alsof het de gewoonste zaak van de wereld is. Daarbij gaan we uit van het gedachtegoed dat psychologen in de afgelopen vijftig jaar hebben ontwikkeld. Maar veel van wat psychologen beweren, is onzin, stelt de auteur. Ons wordt aangepraat dat 'assertiviteit beter is', dat 'boosheid geuit moet worden' en dat 'angst een

slechte raadgever is'. Of we worden op het verkeerde spoor gezet met uitspraken als: 'Je kunt het wel, als je maar wilt', of: 'Elk probleem verdient een oplossing'. Wijnberg gelooft er helemaal niets van. Hij laat het niet bij kritiek, maar pleit voor een nieuwe, stevige, psychologische aanpak. Een provocerend en humoristisch boek voor wie het zat is om voor de gek te worden gehouden.
 

Jeffrey Wijnberg: Gekker dan gek. Hoe provocatieve therapie werkt. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum, 2004. ISBN 9789055943395. Ook in dit boek zet Wijnberg de traditionele hulpverlening op zijn kop en houdt een vurig pleidooi voor beter, krachtiger en directer contact tussen therapeut en cliënt, oftewel: provocatieve therapie. Hij laat zien dat veel mensen niet zo kwetsbaar zijn als ze zich voordoen. Ze willen toch vooral dat de therapeut hun handje vasthoudt en ze proberen op alle mogelijke manieren constructieve verandering

te vermijden. De oplossing: als de therapeut de advocaat van de duivel speelt, wordt de patiënt uitgedaagd en komt hij vanzelf in actie. Met veel gevoel voor humor zet de auteur zijn cliënten aan het werk om ze zo te bewegen zelf hun problemen aan te pakken. Een inspirerend boek voor iedereen die sterk in het leven wil staan, maar ook voor professionele hulpverleners, adviseurs en coaches.
 

Jeffrey Wijnberg: Ik kijk dwars door je heen. Provocatieve technieken om mensen te doorgronden. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum, 2006. ISBN 9789055944309. Het beoordelen van mensen is niet alleen het exclusieve terrein van psychologen. Iedereen, van manager tot winkelier en van kinderoppas tot taxichauffeur, is er bij gebaat om zijn medemens op waarde te schatten. Daar heb je geen psychologische tests of academische opleiding voor nodig. Gezond verstand, een heldere blik en het vermogen om te

provoceren, zijn voldoende om de spelletjes die mensen spelen, te leren doorgronden. Dit boek is een opsteker voor iedereen die zijn psychologische intelligentie wil vergroten. En dat is in deze moderne tijden van communicatie en mondigheid een absolute must.

Jeffrey Wijnberg: Niemand is iemand zonder de ander. Geïllustreerd met Sigmund-strips van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum, 2009. ISBN 9789055946846.
'Het individualisme viert hoogtij en wie assertief is, wordt als succesvol gezien. We zijn echter collectief doorgeschoten in brutaliteit, ongezond egoïsme en arrogantie. Iedereen ergert zich aan het agressieve gedrag van de ander, maar niemand toon genoeg zelfkritiek om het goede voorbeeld te geven', aldus de schrijver. In dit boek betoogt Wijnberg dat het leven van elk mens alleen zin heeft als dat leven door een ander als zinnig wordt ervaren, oftewel: niemand is iemand zonder de ander. Daarom past de mens een levenshouding van dienstbaarheid, nederigheid en dankbaarheid. Twijfelt de lezer hieraan en verkeert hij bovendien in de veronderstelling dat hij als persoon uniek is? Lees dan vooral dit boek. Wijnberg helpt hem op zijn bekende provocatieve manier uit de droom en zuivert tegelijk zijn geest en overtollig ego.

Jeffrey Wijnberg: 'Dat moet ik nog een plekje geven' en andere psychologische onzin. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum Psychologie, 2010. ISBN 9789055947157. Durf je jezelf wel kwetsbaar op te stellen? Kun je je boosheid wel loslaten? Of lukt het je niet om, laten we maar zeggen, echt tot de kern te komen? Nee? Geen nood. Want ook psycholoog Wijnberg raakt van het padje als hij geconfronteerd wordt met al deze moderne psycho-blabla.

In zijn bekende provocatieve stijl analyseert hij wat het betekent als mensen spreken van hun 'leermoment', hun 'emotionele blokkades' en het verwerken van hun 'bagage'. Ook probeert hij te ontdekken wat mensen bedoelen als ze zoeken naar balans, niet van zichzelf kunnen houden of iets een plekje moeten geven. Opnieuw een ontnuchterend boek dat korte metten maakt met psychologische onzin en dat de lezer met beide benen op de grond zet.

Jeffrey Wijnberg: Horken & heksen. De strijd tussen de seksen. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum Psychologie, 2010. ISBN 9789055947560.
'Vrouwen hebben altijd gelijk. En mannen worstelen daarmee.' Met deze twee volzinnen vangt ieder hoofdstuk in dit boek aan, of het nu over seks, de kinderen, het huishouden, vrienden, intimiteit, familie, werk, geld, dromen of 'in therapie' gaat. Met zijn bekende provocatieve stijl zet Wijnberg de essenties van de relatie tussen man en vrouw neer. Dagelijks ziet hij in zijn praktijk mannen die weigeren zich aan de natuurlijke dominantie van de vrouw te onderwerpen. Hij moet mannen ervan zien te overtuigen dat zij een strijd voeren die toch niet te winnen is. Maar tegelijkertijd moet hij vrouwen laten inzien dat zij in ruil voor hun 'eeuwige gelijk' de man meer waardering en erkenning moeten geven voor diens geestelijke worstelingen. Een aanrader voor iedereen die zijn relatie wil verbeteren en een 'must' voor elke relatietherapeut.

Jeffrey Wijnberg: Zachte heelmeesters. Het failliet van de geitenwollensokken-psychologie. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum Psychologie, 2012. ISBN 9789055948819. Terwijl de kosten in de (geestelijke) gezondheidszorg de pan uitrijzen, blijven hulpverleners vasthouden aan kostbare en trage behandelingen. Het is niet uitzonderlijk dat patiënten jarenlang 'in therapie' zijn. Inzicht, verwerking en begrip zijn vaste uitgangspunten van de 'luisterende therapeut', maar blijken in de praktijk niets anders dan een vorm van

pappen en nathouden. Het wordt tijd dat de therapeut zich echt laat zien en het risico neemt om te zeggen wat hij echt vindt, ook al kunnen zijn interventies hard aankomen. Want zachte heelmeesters maken alleen maar stinkende wonden, volgens Jeffrey Wijnberg. Hij laat overtuigend zien waarom de geitenwollensokken-psychologie failliet is. En dat niet alleen: hij biedt ook het alternatief van de provocatieve stijl, een aanpak die mensen direct aanspreekt op hun persoonlijke kracht en zelfredzaamheid. Hoe dat met humor, warmte en goed contact kan, valt te lezen in dit boek.

Jeffrey Wijnberg: Verbale intelligentie. De kracht van het woord. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum Psychologie, 2012. ISBN 9789055941551.
Lichaamstaal mag dan veelzeggend zijn, woordkunst is toch vaak de effectiefste manier om mensen te overtuigen, privé of op het werk. Niemand staat graag met zijn mond vol tanden of trekt in conflicten aan het kortste eind, omdat hij zijn standpunt niet goed weet te verwoorden.
Wijnberg reikt de lezer in dit boek een twintigtal gesprekstechnieken aan om beslissend te zijn in het contact. Als professioneel gespreksvoerder heeft hij in de loop der jaren een rijk arsenaal aan verbale vaardigheden ontwikkeld. Zo leert u hoe u gesprekken met meer diepgang voert, hoe u anderen kunt overtuigen en motiveren en hoe u klagers de baas kunt zijn.
Een aanrader dus voor iedereen die meer wil halen uit zijn contacten en niet omver geblazen wil worden door het verbale geweld van de ander.

Jeffrey Wijnberg: Gezond egoïsme. Opkomen voor jezelf. [Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit.] [Schiedam]: Scriptum Psychologie, 2013. ISBN 9789055947959. Wie alleen egoïstisch is, krijgt conflicten met zijn omgeving. En wie alleen altruïstisch is, krijgt conflicten met zichzelf. Iemand met gezond egoïsme houdt zowel rekening met de wensen van anderen als met zijn eigen wensen.

Psycholoog Jeffrey Wijnberg laat zien hoe belangrijk een gezonde dosis egoïsme is om te komen tot innerlijke rust. Kleine innerlijke conflicten kunnen grote gevolgen hebben en het dagelijks leven zwaar en frustrerend maken. Dit boek moedigt aan om te kijken naar de scheurtjes in de ziel. De auteur draagt niet alleen ideeën aan voor reparatie, maar stimuleert ook het probleemoplossend vermogen en de creativiteit van de lezer. Het motto van dit boek is dan ook: wie kan leven met zichzelf, is een inspiratie voor anderen.

Jaap Hollander en Jeffrey Wijnberg: Provocatief coachen. De basis. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum, 2006. ISBN 9789055944514. Coaches, trainers en therapeuten zijn opgeleid om hun cliënten naar de mond te praten. Elk probleem wordt serieus genomen en de vertrouwensrelatie moet ten koste van alles in stand worden gehouden. Lachen is uit den boze en de hulpverlener heeft de plicht om zinnige, praktische en haalbare oplossingen aan te

dragen. Jaap Hollander en Jeffrey Wijnberg zetten alle gangbare psychologische tradities op z'n kop met hun provocatieve stijl van coachen. Met een gefundeerde theorie, praktische toepassingen en concrete oefeningen reiken zij de hulpverlener een vernieuwende aanpak aan.

Jaap Hollander en Jeffrey Wijnberg: Succes is ook niet alles. Verder met provocatief coachen. Met Sigmund-illustraties van Peter de Wit. [Schiedam]: Scriptum, 2005. ISBN 9789055943838. Provocatief coachen gaat ervan uit dat u de ezel aan zijn staart moet trekken als u wilt dat hij vooruitgaat. Het begrijpende knikken en hummen van de traditionele therapeut of coach heeft plaatsgemaakt voor prikkelende, verwarrende en soms zelfs schokkende uitdagingen.Gepresenteerd met liefde, dat

wel. Want het basisrecept is: één flinke schep warmte, één schep humor, twee scheppen 'Da's toch prachtig!', één schep levensfasediagnostiek, anderhalve schep dramatisering en één mespuntje culturele stereotypen. In dit boek gaan de auteurs dieper in op de provocatieve methode. Eerste-zinsdiagnostiek, de motivatietest, relatietypen - de lezer krijgt tal van thema's en methodes aangereikt, zodat hij weer jarenlang lachend en met plezier de ezeltjes aan hun staart kan trekken. Een onmisbaar boek voor wie de smaak van het provocatief coachen te pakken heeft.

Tot slot een Wijnberg die elke voetballiefhebber, elke speler en elke trainer moet lezen - want altijd actueel!

Jeffrey Wijnberg: Voetbal is psychologie. Waarom winnen en verliezen tussen de oren zit. [Schiedam]: Scriptum, 2014. ISBN 9789055949304. Logisch: een amateurclubje is geen partij voor een professionele, grote club. Maar wedstrijden tussen teams op hetzelfde niveau worden altijd beslist door wat tussen de oren zit bij de spelers. Wijnberg, ervaren psycholoog én voetbalfanaat, doet het pijn aan de ogen wanneer hij weer eens een wedstrijd verloren ziet gaan, puur omdat spelers zonder zelfvertrouwen aan de wedstrijd

beginnen. Maar er is meer psychologie in het voetbal dan alleen het geloof in eigen kunnen. Onverzettelijkheid, lef, onderlinge communicatie, totale concentratie, wedstrijdmentaliteit en voor elkaar door het vuur willen gaan, zijn allemaal psychologische kwaliteiten die het verschil betekenen tussen winnen of verliezen.
Met dit boek kunnen spelers, trainers en voetballiefhebbers hun voordeel doen door hun eigen psychologische kracht en inzicht te versterken.
 

► Foto gemaakt door Marta Jozsa