Logo Christiaan M. Bijl

Overwerken - ja of nee?


Op 24 juli 2018 publiceerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de uitkomst van een interessant onderzoek:
Ruim 70% van de werknemers werkt (regelmatig) over

Een onthutsend percentage dat de komende jaren alleen nog maar toeneemt vanwege een oplopend tekort aan personeel op de arbeidsmarkt. Onthutsend, omdat ik van mening ben dat veel werkgevers er ten onrechte nog steeds vanuit gaan dat overwerken 'er nu eenmaal bij hoort'. Onthutsend ook omdat veel van diezelfde werkgevers zich er niet van bewust zijn, dat er regels gelden voor overwerken (zie geheel onderaan bij Tot slot). Eén van de 22 genoemde aandachtspunten noem ik hier alvast: Stop met overwerken. Overwerken heeft een slechte invloed op je prestaties en je productiviteit. Mensen die 40 uur per week werken zijn productiever dan mensen die 60 uur per week maken. Dat blijkt uit onderzoek van CNCB e.a. Ga je op tijd naar huis, dan houd je meer tijd over voor andere dingen. Je krijgt meer energie en zal daardoor productiever zijn.

Eén van de tabellen uit het gepubliceerde CBS-onderzoek

Regelmatig overwerken naar beroep in 2017
(% werknemers van 15 tot 75 jaar)
Managers 56,1
Pedagogische beroepen 44,9
Creatieve en taalkundige beroepen 32,6
Openbaar bestuur 32,1
Zorg en welzijn beroepen 31.5
ICT beroepen 31,1
Transport en logistieke beroepen 29,4
Bedrijfseconomische en administratieve beroepen 26,2
Technische beroepen 26,0
Commerciële beroepen 24,1
Agrarische beroepen 20,9
Dienstverlenende beroepen 18,3


Gelukkig stond er nog een alinea onder deze tabel waar ik wel erg vrolijk van werd (en nog steeds ben):
Een derde van werknemers werkt nooit over
Van alle werknemers gaf 34 procent in 2017 aan niet meer uren te hebben gewerkt dan contractueel is vastgelegd. Onder vrouwen is dit aandeel met 37 procent groter dan onder mannen (31 procent). Regelmatig overwerken wordt door mannen vaker gedaan dan door vrouwen: 32 procent en 26 procent. Mannelijke en vrouwelijke werknemers geven nagenoeg even vaak aan dat ze soms overwerken. Werknemers die regelmatig overwerken, deden dat in 2017 gemiddeld 6 uur per week, werknemers die soms overwerken maakten 3 overuren per week. Dit betreft zowel betaalde als onbetaalde overuren. Wat dat laatste betreft: je geeft daarmee een duur betaald cadeau aan je werkgever.
Het CBS zou natuurlijk het CBS niet zijn als er niet nog veel meer onderzoek naar het gemaakte aantal overuren gedaan was. Klik in de regel hierboven op overuren en je beschikt over een compleet overzicht van cijfers over het aantal overuren per week die zijn ontleend aan de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO.

Waarom dit nieuwsbericht?
Tijdens de vele workshops die ik de afgelopen jaren heb gegeven (en nog steeds geef), is een vast onderdeel het thema overwerk. 'Werk-privébalans is ver te zoeken door overuren', houd ik mijn toehoorders voor. Zo luidde ook de kop van een e-mail nieuwsbrief van Over Het Nieuwe Werken van eind 2015. Deze nieuwsbrief was gebaseerd op onderzoek van Regus (de wereldwijde aanbieder van flexibele werkplekken) onder meer dan 44.000 mensen uit het bedrijfsleven uit meer dan 100 verschillende landen. Sindsdien, dus drie jaar na dato, is er niet veel veranderd, hooguit in negatieve zin. De gevolgen van een verstoring in de werk-privébalans door overwerk laten zich raden, zoals ik regelmatig in gesprekken met cliënten beluister. Ik adviseer al mijn cliënten die de negatieve gevolgen van overwerken in hun privé-leven ervaren, om het gesprek met hun leidinggevende aan te gaan. In geen enkele CAO staat namelijk dat opkomen voor jezelf, je gezondheid en je rechten verboden is!

Tot slot
Hierboven heb ik kort gememoreerd dat werkgevers zich nauwelijks tot niet aan regels houden die voor overwerken gelden. Wie daarover alles wil weten: bekijk het door HR-kiosk.nl. De kennisbank voor arbeid en wetgeving onlangs gepubliceerde overzicht. In 24 goed leesbare onderdelen zul je versteld staan over hoeveel rechten je ten aanzien van overwerken beschikt!


► Foto bovenkant gemaakt door Free-Photos
 

Terug naar boven